De Hongerige stad

De stad vraagt al honderden jaren om een constante toevoer van grondstoffen uit haar directe omgeving. Functies die ommelanden verzorgen voor mensen in steden zijn bijvoorbeeld voedsel-, drinkwater- én energievoorziening. Dit is niet altijd zo geweest. In het fossiele tijdperk werd de energiefunctie niet vervuld door ommelanden, maar zocht men het verderop: in de Noordzee, Slochteren of zelfs het Midden-Oosten.

Duurzame energie vraagt om een meer lokale oplossing. Met de energietransitie wordt de taak die het ommeland hierin vervult steeds zichtbaarder. Voor windturbines en zonneweides is geen plek in de stad. Zelfs wanneer we alle daken en alle gevels van de gebouwen in de stad energie producerend maken, hebben we nóg drie keer zoveel energie nodig om alle inwoners van de stad te kunnen voorzien.
Die energie komt uit het ommeland.

Om de energietransitie te laten slagen moeten wij ervoor zorgen dat de techniek welkom is in het ommeland. We moeten ervoor zorgen dat inwoners van plattelandsgemeenten bereid zijn om een extra bijdrage te leveren aan de energietransitie, voor de hongerige stad. Het is onze taak als ontwerpers, initiatiefnemers en ondernemers om daar een zo groot mogelijke acceptatie voor te maken.

Bij Nederland Opgewekt hebben we daar vier pijlers voor:

• Maak het mooi: zorg voor het terugbrengen van historische landschapselementen die verloren zijn gegaan bij de schaalvergroting van de landbouw;
• Laat inkomsten terugvloeien: door ruimte te geven voor financiële participatie en het vrijmaken van middelen voor een gebiedsfonds;
• Zorg voor werkgelegenheid: maak het onderhouden van het park een lokale aangelegenheid door plaatselijke partijen te betrekken;
• Zorg voor aantrekkelijke nevenfuncties: het zonnepark lost ook lokale problemen op, waardoor men zegt: “door die panelen hebben wij nu…”.

Met een goede aanpak is er meer dan voldoende ruimte in Nederland om in onze energiebehoefte te voorzien. Alleen wanneer we creatief zijn en invoelen waar gemeenschappen behoefte aan hebben, kunnen we draagvlak creëren waarmee we die ruimte ook optimaal kunnen benutten.

Dat biedt echter nog geen garantie dat mensen voorstander zijn. Angst voor verandering is diepgeworteld in de menselijke psyche, maar zorg voor het landschap en onze ommelanden geeft ons de argumenten om met ratio verandering voor elkaar te krijgen.