Een te zonnige kijk op de energietransitie
In de NOS stond aan het einde van afgelopen jaar de titel: “Veel meer hernieuwbare energie geproduceerd dan een jaar eerder”.*1 “Een stijging van 15%”, dus we zijn goed bezig, zou je zeggen. Later in het artikel staat “Inmiddels is 41 procent van alle elektriciteit die in Nederland wordt gebruikt duurzaam geproduceerd”, ook wordt geschreven dat het Planbureau van de Leefomgeving verwacht dat we het doel van duurzame stroom in 2030 ruimschoots halen.*1 Is dit genoeg reden om onszelf op de borst te kloppen en achterover te leunen?
Stroom is maar 20% van onze energieverbruik
Nou, niet echt, want er valt veel meer te zeggen over de energietransitie in Nederland. Het eerste belangrijke punt wat de NOS niet heeft gemaakt, is dat energie niet alleen stroom is. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat stelt dat stroomverbruik met 20% in Nederland de kleinste categorie in de energieverbruik is, na warmte (55%) en transport (25%).*2 Als we alle soorten energieverbruik combineren komt Nederland in 2021 uit op een percentage duurzame energie van tussen de 12% en de 13,4%.*3 In 2020 hebben we alleen het klimaatdoel van Nederland gehaald van 14% door onze binnenlandse productie met 2,5 procentpunt op te schroeven door “statistische overdracht met Denemarken”.*4
Afbeelding 1. Stroom (lichtblauw) is slechts 20% van de totale energieverbruik in Nederland, bovendien is stroom in 2022 nog voor meer dan de helft uit fossiele brandstoffen.
Europees lopen we achter
Hoe zit het met de rest van Europa? Solar Magazine verkondigt met trots dat Nederland voor het tweede jaar op rij de meeste zonnepanelen per persoon in Europa heeft.*5 Maar dat is wederom niet het hele verhaal. Nederland doet het in vergelijking met de rest van Europa op alle andere gebieden helemaal niet zo goed. Nederland was in 2020 24e van de 28 staten, met 14% duurzame energie.*6 Nu heeft het klimaatakkoord tussendoelen gesteld op basis van de potentie van de lidstaten om te verduurzamen. Zo heeft Zweden veel potentie voor waterkracht en inmiddels zijn ze koploper in Europa met duurzame energie (54,5%), boven hun doelstelling van 49%. Ook Finland, Letland, Oostenrijk en Denemarken zitten boven 30% opgewekte duurzame energie en boven hun doelstellingen volgens het CBS.*6 Nederland heeft van nature geen hoogteverschillen waaruit we met waterkracht duurzame energie kunnen halen. Wij moeten het hebben van onze zonne- en windenergie. Laten we daarin meer en slimmer investeren! Opwek dichtbij het verbruik is duurzaam!
Hoe gaan we onze klimaatdoelen halen?
Nederland heeft veel potentie op het gebied van zon en wind, bovendien kunnen we meer natuur realiseren en energieconsumptie reduceren door bijvoorbeeld huizen te verduurzamen. We doen in feite nog niet genoeg! Nu wekt Nederland ruim de helft van haar duurzame energie op uit het verbranden van biomassa. Voor het verbranden van o.a. bomen, planten we nieuwe bomen aan. Biomassa doet er decennia over om weer volledig terug gegroeid te zijn, dus of we nu direct CO2 reduceren, valt te betwijfelen. Op de website https://dashboardklimaatbeleid.nl/ valt te lezen in hoeverre Nederland op weg is haar klimaatdoelen te halen. Zelfs in de gunstigste scenario’s en met aannames over beleid dat we nog niet concreet uitgewerkt hebben, halen we onze 2030 klimaatdoelen niet (site op 23 januari 2023).
Werk aan de winkel!
Opgewekt blijven is nog altijd ons motto, we mogen niet verlammen of onverschillig worden “omdat het toch allemaal niet meer lukt”. Het ís ook mogelijk onze klimaatdoelen te halen. Maar vertellen dat Nederland een koploper is, is een façade. We hebben niet de luxe achterover te gaan leunen, we hebben scherper en adequaat beleid nodig. En actie van iedereen in Nederland. Verduurzaam je huis door isolatie en zonnepanelen. En check bijvoorbeeld: https://www.consumentenbond.nl/duurzaamheid/duurzamer-leven-doe-je-zo. Ook een stem met de verkiezingen in maart op een partij met duurzame plannen voor mens en milieu heeft impact.
Blog door Bastiaan Beerman van Nederland Opgewekt B.V., maker van Klimaatparken voor duurzame energieopwek, biodiversiteit en landschappelijke inpassing voor zonne-energie
- NOS. (2022, 28 december). Veel meer hernieuwbare energie geproduceerd dan een jaar eerder. NOS.nl. https://nos.nl/artikel/2457955-veel-meer-hernieuwbare-energie-geproduceerd-dan-een-jaar-eerder
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. (2022, 1 augustus). Bijna een vijfde meer hernieuwbare energie in juli. Nieuwsbericht | Klimaatakkoord. https://www.klimaatakkoord.nl/actueel/nieuws/2022/08/01/juli-cijfers-energieopwek
- Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022, 30 september). Hernieuwbare energie in Nederland 2021. https://www.cbs.nl/nl-nl/publicatie/2022/39/hernieuwbare-energie-in-nederland-2021
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. (2020, 19 juni). Nederland en Denemarken sluiten overeenkomsten over energiesamenwerking en statistische overdracht. Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/06/19/nederland-en-denemarken-sluiten-overeenkomsten-over-energiesamenwerking-en-statistische-overdracht
- Solar Magazine. (2023, 7 januari). Nederland verstevigt koppositie en heeft meeste zonnepanelen van Europa per inwoner. Solarmagazine.nl. https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i28714/nederland-verstevigt-koppositie-en-heeft-meeste-zonnepanelen-van-europa-per-inwoner
- CBS. (2019, 5 september). Hernieuwbare energie – Nederland langs de Europese meetlat. Nederland langs de Europese meetlat | 2019. https://longreads.cbs.nl/europese-meetlat-2019/hernieuwbare-energie/
